Psychoterapia i poradnictwo

Psychoterapia jest metodą leczenia za pomocą uznanych w psychologii klinicznej sposobów, opartą o zaufanie i dobrą relację terapeutyczną. Polega ona na pomaganiu ludziom w przeżywaniu trudnych emocji, uczuć, w modyfikowaniu zachowań, sposobów myślenia i postaw jeżeli te prowadziły do niekonstruktywnych sposobów rozwiązywania problemów stwarzając nowe kłopoty: np. objawy nerwicowe, trudności w relacjach, kryzysy związku itp.

Psychoterapia wpływa na sferę emocjonalną i poznawczą tak, aby zmienić zarówno przeżywanie świata jak i przekonania o nim tak, by pacjent czuł się lepiej przystosowany do swojej aktualnej sytuacji lub był samodzielnie w stanie ją zmienić, aby rozumiał zjawiska przyczyniające się do pogorszenia jego stanu, umiał im przeciwdziałać i podążał w kierunku, który klient sam i we współpracy z terapeutą uzna za właściwy.

Sesja terapeutyczna trwa najczęściej 50-60 minut i początkowo odbywa się co tydzień. Długość kontraktu terapeutycznego zależy od problemu i metody stosowanej podczas psychoterapii. Jest wspólnie ustalana we wstępnych konsultacjach.

Poradnictwo i wsparcie różnią się celem od psychoterapii i interwencji kryzysowej. Klient zgłasza się w aktualnie trudnej sytuacji, ale nie jest w mniej czy bardziej poważnym kryzysie lub objawach uniemożliwiających normalne funkcjonowanie. Celem takiej pomocy psychologicznej jest umożliwienie dzięki psychoedukacji, rozumiejącej postawy możliwości zaspokojenia aktualnych potrzeb lub pomoc w odnalezieniu odpowiedzi na nurtujące go pytanie. Pomoc psychologiczna to najczęściej jedno do kilku spotkań, nie ingerujących w osobowość pacjenta, rozjaśniających i poszerzających jego perspektywę.

Terapia traumy

Trauma - czyli uraz w sensie psychologicznym, obejmuje „stan psychiczny wywołany działaniem zagrażających zdrowiu i życiu czynników zewnętrznych, prowadzący do głębokich zmian w funkcjonowaniu człowieka (za Zawadzki B., Strelau J.: Zaburzenia pourazowe jako następstwo kataklizmu. Nauka, 2008; 2: 47–55.)

Powodami powstania traumy są różnego rodzaju wypadki, katastrofy naturalne, ciężkie choroby, utraty, przemoc domowa (tu: bycie zarówno świadkiem np. jako dziecko i ofiarą), w tym szczególnie przemoc seksualna. Podobnie skutkuje agresja ze strony obcych ludzi, w tym bycie ofiarą lub świadkiem napadu, działań wojennych, napadów terrorystycznych itp. zdarzeń, które obiektywnie lub subiektywnie zagrażały zdrowi i życiu osoby i/lub jej bliskich. Jednym z możliwych skutków traumy może być Zespół Stresu Pourazowego.

Część z tych wydarzeń, szczególnie nie związanych z tzw. traumą relacyjną, tj. w rodzinie i w dzieciństwie skutkuje chwilowym zachwianiem równowagi i przy wsparciu bliskich mija bez pozostawiania negatywnych skutków w psychice człowieka. Część jednak ze względu na swą siłę lub związek z utratą zaufania do najbliższych może zaburzyć normalną dynamikę wychodzenia z kryzysu i prowadzić do niekonstruktywnych rozwiązań życiowych np. uzależnień, objawów nerwicowych, powtarzania traumy a nawet zaburzeń osobowości – szczególnie, gdy trauma dotyczyła dziecka.

W takiej sytuacji powinno się korzystać z psychologicznej interwencji kryzysowej, czasami farmakoterapii, a gdy sytuacja ulega normalizacji z terapii zorientowanej na traumę. Zalecane są zorientowane na traumę terapie poznawczo-behawioralne. Nie każdą formę oddziaływań psychoterapeutycznych zbadano wystarczająco, aby móc z całą pewnością polecić ją osobom cierpiącym na PTSD. Metoda STAIR/MPE ( Stair - Skills Training in Affect and Interpersonal Regulation, MPE - Modified Prolonged Exposure) wykorzystująca przedłużoną ekspozycję z tzw. nadpisywaniem należy do grupy terapii poznawczo-behawioralnych i jest polecana przez Towarzystwo Badań nad Stresem Traumatycznym

Terapia traumy metodą STAIR/MPE trwa 16 – 20 sesji 60-minutowych co tydzień.
Przeciwwskazaniem stosowania każdej terapii zorientowanej na traumę jest przebywanie w ciągle aktualnym zagrożeniu np. ze strony sprawcy lub wobec niemożliwości normalizacji stanu klienta przez poważną chorobę somatyczną itp.